Czerniak należy do najbardziej złośliwych nowotworów. Wykryty we wczesnym stadium daje duże szanse na wyleczenie. Narodowy Fundusz Zdrowia przypomina o profilaktyce tego groźnego nowotworu. Koniec wakacji to dobry moment, by sprawdzić swoje znamiona i przebarwienia na skórze.
Czerniak jest nowotworem agresywnym
Czerniak jest nowotworem agresywnym, ponieważ szybko rozwija się, tworzy przerzuty i często jest odporny na leczenie. Zazwyczaj kojarzymy go ze zmianami na skórze, ale może się pojawić także w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, nosa czy gałki ocznej. Z danych z Krajowego Rejestru Nowotworów na lata 1980-2020 wynika, że zapadalność na ten nowotwór skóry zwiększyła się o 300% w ciągu ostatnich 30 lat. Jak podkreślają specjaliści, co roku w Polsce wykrywa się około 3500 nowych przypadków czerniaka, umiera - ok. 1400 osób. Co ważne, wykryty we wczesnym stadium jest w 90% przypadków możliwy do wyleczenia.
Czy jesteś w grupie ryzyka?
Zagrożenie zachorowaniem na czerniaka wzrasta m.in. u osób o jasnej karnacji, rudych lub blond włosach, mających dużą liczbę znamion barwnikowych, które doznały oparzeń słonecznych, szczególnie w dzieciństwie, słabo tolerują słońce, opalających się z dużym trudem, przebywających w pełnym słońcu powyżej godziny dziennie, a także tych osób, u których w rodzinie występowały przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry oraz opalających się w solarium.
Jak się badać?
Czerniak wykryty we wczesnym stadium w większości jest możliwy do wyleczenia. Dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie tego nowotworu. Profilaktyka to skuteczna broń w walce z czerniakiem.
- Uważnie przyglądajmy się naszej skórze, przynajmniej raz w miesiącu sami sprawdźmy swoje znamiona, pieprzyki, czy nie pojawiły się jakieś niepokojące zmiany – mówi Rafał Śliż, rzecznik prasowy Podkarpackiego NFZ.
Jak to robić? Można skorzystać ze specjalnej ściągi czerniaka - metody ABCDE, w której bierzemy pod uwagę pięć kryteriów zmian na skórze: asymetrię, brzegi, kolor, duży rozmiar i ewolucja.
A (asymmetry) – asymetria, np. znamię „wylewające się” na jedną stronę
B (borders) – brzegi poszarpane, mające zgrubienia, nieregularne, nierównomierne
C (color) – nierównomiernie rozłożony, nierzadko z punktowym skupieniem barwnika, wiele kolorów od czerwonego po czarny
D (diameter) – duży rozmiar, zmiana o średnicy powyżej 6 mm
E (evolution) – ewolucja, zmiany zachodzące w pieprzyku, tj. zmieniający się rozmiar, kolor, uwypuklenie dotychczas płaskiej zmiany, krwawienie, świąd czy powstawanie
- Jeśli zauważymy jakieś niepokojące zmiany, swoje obawy warto skonsultować z lekarzem. Jeżeli jakieś znamię wygląda niepokojąco, pilnie pokażmy je swojemu lekarzowi rodzinnemu, do którego powinniśmy skierować swoje pierwsze kroki. Ten zaś, jeśli uzna za konieczne skieruje nas do dermatologa bądź zaleci wizytę u onkologa. Warto wiedzieć, że do onkologa możemy udać się bez skierowania – dodaje rzecznik.
Jak się chronić?
Chcesz chronić się przed rakiem skóry? Trzymaj się poniższych zasad:
- raz w miesiącu oglądaj swoją skórę. Sprawdź, czy Twoje znamiona nie zmieniły kształtu, koloru, wielkości lub nie pojawiły się nowe,
- szczególnie latem unikaj nadmiernego słońca w godzinach 11:00 – 16:00,
- stosuj przez cały rok kremy z filtrem, aby chronić skórę przed szkodliwymi promieniami UV,
- nie opalaj się w solarium,
- podczas przebywania na słońcu noś okulary przeciwsłoneczne oraz nakrycie głowy,
- przynajmniej raz w roku skontroluj znamiona u dermatologa lub chirurga-onkologa.
Czy na Podkarpaciu, czerniak stanowi duży problem?
Co roku w Polsce wykrywa się około 3500 nowych przypadków czerniaka, a zdecydowanie więcej osób z tego powodu korzysta z leczenia. W ubiegłym roku 1607 mieszkańców Podkarpacia odwiedziło lekarza, który jako główny powód wizyty wpisał „czerniak”. To duża liczba, zakładając że ten nowotwór nie jest niestety wyleczalny w 100 procentach. Im szybciej zgłosimy się do lekarza, tym większe mamy szanse na pełne wyleczenie. Pamiętajmy o metodzie ABCDE – może nam uratować życie – dodaje rzecznik.
Subskrybuj
Zgłoszenie